Od pyramid do drapaczy chmur: ewolucja matematyki w architekturze 

Od zarania ludzkości, ludzie starali się budować struktury, które chroniłyby ich przed żywiołami i innymi niebezpieczeństwami. Przez wieki, architektura ewoluowała od piramid i świątyń starożytnego Egiptu do nowoczesnych drapaczy chmur i mostów.

Sucha kamienna chata w Saumane-de-Vaucluse, w Vaucluse (Francja) (Fot. WIKIMEDIA COMMONS) 

Podczas tej ewolucji, matematyka odegrała istotną rolę w projektowaniu i budowie budynków. Architekci wykorzystali matematykę do określenia wymiarów, proporcji i sił zaangażowanych w budowę. 

W starożytnym Egipcie architekci używali prostych zasad matematycznych do obliczania kątów i wymiarów kamiennych bloków i zbudowania masywnych piramid. 

Egipcjanie opatentowali techniki tworzenia idealnie geometrycznych kształtów, takich jak kwadraty i trójkąty, używając lin i pali do oznaczenia kątów. Piramidy zostały, więc zbudowane z niesamowitą precyzją, pomimo ich ogromnych rozmiarów. 

   Piramida w Egipcie (Fot. PXHERE) 
Panteon w Atenach – Bogini świątynna Pallas Atena, grawerunek w stylu vintage (Fot.PUBLICDOMAINEPICTURE)

Grecka architektura jest przykładem tego, jak matematyka pomogła stworzyć niesamowicie piękne i trwałe budynki. Grecy używali geometrii i matematyki do budowania pomników o idealnych i czystych liniach by stworzyć harmonijne proporcje pomiędzy różnymi częściami budynku. Wzory geometryczne były również używane do dekoracji budynków i rzeźb tworząc wizualną harmonię w całym pomniku. Jednym z najbardziej znanych przykładów greckiej architektury jest Panteon w Atenach.  

Czasy rzymskie są kolejnym przykładem tego, jak wykorzystać matematykę do tworzenia zrównoważonych I estetycznych budowli. Rzymianie używali ich do budowy złożonych konstrukcji, takich jak akwedukty, łuki i kopuły, które przetrwały próbę czasu.  

Koloseum w Rzymie (Włochy) (Fot. PXHERE) 
The Pont du Gard (Francja) (Fot. PXFUEL)

Łuki i sklepienia były kluczowymi elementami rzymskiej architektury,  ich projekt i konstrukcja opierały się na solidnych zasadach matematycznych.  Znowu to geometria dała architektom środki do obliczania wielkości i kształtu łuków oraz sklepień używając zasad trygonometrii i obliczania krzywych do tworzenia mocnych i trwałych struktur. Rzymskie akwedukty, które transportowały wodę na duże odległości, były również imponującymi przykładami wykorzystania matematyki w architekturze. Umożliwiły one stworzenie precyzyjnych zboczy, które umożliwiły przepływ wody na duże odległości bez utraty ciśnienia lub przepływu. 

W okresie renesansu architekci zaczęli wykorzystywać bardziej zaawansowaną matematykę, aby tworzyć bardziej złożone i ambitne budynki, oraz aby osiągnąć równowagę i estetyczną harmonię w projektowaniu budynków.

Renesans był okresem odnowy w sztuce, nauce i matematyce wraz z tworzeniem bardziej wyszukanych form inspirowanych starożytnymi dziełami architektury greckiej i rzymskiej. Architekci starali się ulepszyć i udoskonalić budowle stosując zasady geometrii, algebry i trygonometrii, tworząc eleganckie i innowacyjne struktury. 

Architekt Andrea Palladio opracował teorię proporcji opartą na geometrii, zwaną „systemem Palladio”. Teoria ta była szeroko stosowana w renesansowym projektowaniu budynków i przez wieki wpływała na architekturę zachodnią.  

San Pietro w Montorio w Rzymie (Włochy) 
(Fot. WIKIMEDIA COMMONS)
Château de Chambord (Francja) (Fot. WALLPAPER FLARE)

W ciągu ostatnich stuleci projektowanie budynków ewoluowało w kierunku bardziej funkcjonalnych i wydajnych budynków, aby zaprojektować budynki odporne na różne zagrożenia klimatyczne, trzęsienia ziemi, silne wiatry … współcześni architekci wykorzystali matematykę do zaprojektowania budynków o większych rozmiarach i większej wysokości, takich jak drapacze chmur i mosty wiszące, które mogą wytrzymać znaczne obciążenia.  

Wieżowiec zbudowany przez Edouarda Alberta w 1960r. w Paryżu (Francja) (Fot. FLICKR)
Most wiszący w Châtillon-sur-Loire zbudowany w 1841r. (Francja)
(Fot. FLICKR)

Dziś można obserwować jeszcze bardziej ambitne i innowacyjne budynki. Architekci wykorzystują modele matematyczne do symulacji zachowania budynków w różnych warunkach, a także do projektowania lżejszych i mocniejszych konstrukcji.  

Dzięki ewolucji technologii inżynierowie i architekci mogą wykorzystywać równania matematyczne do obliczania oporu materiałów, naprężenia i ściskania konstrukcji oraz do modelowania cyrkulacji powietrza i światła w budynkach.  

W tym samym czasie, w XXI wieku matematyka również doświadcza znacznych postępów. Badania w matematyce stosowanej, szczególnie w algebrze, geometrii i topologii, doprowadziły do znacznych postępów w modelowaniu matematycznym oraz symulacji numerycznej. Techniki te umożliwiają wirtualne testowanie projektów architektonicznych, weryfikowanie ich efektywności energetycznej oraz przewidywanie ich wpływu na środowisko i optymalizację kosztów budowy.   

(Wieżowiec Intempo Benidorm (Hiszpania) (Fot. Diego Delso) 
122 Leadenhall Street w Londynie (Fot. Diego Delso) 
  Le Geode w Paryżu (Fot. FLICKR)

Wreszcie, historia architektury to historia innowacji, kreatywności i współpracy. Czasami nadmierna lub ekstrawagancka, architektura odzwierciedla różnorodność cywilizacji, które nas poprzedzały. Matematyka była istotną częścią historii architektury, zapewniając budowniczym narzędzia do projektowania i konstruowania jednych z najbardziej niezwykłych i trwałych budynków w historii ludzkości. Od piramid po drapacze chmur, ewolucja matematyki w architekturze jest świadectwem zdolności ludzkości do projektowania i tworzenia niesamowitych struktur poprzez współpracę między sztuką i nauką. 

Scroll to Top